Is de aanvankelijke stilte rond Afro-Surinaamse Ontwikkelingsstudies de voorbode van een overweldigende storm? Wellicht wel! De cursus wordt binnenkort online aangeboden door een samenwerking met het Broos Instituut voor Afrocentrische Studies in Nederland. Daarmee schrijft de Anton de Kom Universiteit geschiedenis. Het is namelijk voor het eerst dat een opleiding van de Adek, zoals de academie in de volksmond bekend staat, internationaal te volgen is.
Tekst Donovan Mijnals
Beeld Kevin Daniel Acheompong
Marvin Hokstam van het Broos Instituut is extatisch over de samenwerking. “Het succes zit hem al in het feit dat men tot het inzicht kwam bij de universiteit dat deze cursus überhaupt moest worden aangeboden”, exclameert hij enthousiast.
Anti-eurocentrisme
Hokstam onthult dat hij fervent verzet levert tegen de dominantie van het eurocentrisme. “Want er zijn zoveel andere zienswijzen en perspectieven, maar we blijven ook in ons onafhankelijk Suriname maar vasthouden aan het eurocentrisch bestel, de eurocentrische zienswijze”, stelt hij.
Echter, de directeur van het Broos Instituut benadrukt wel dat er bergen moeten worden verzet en laat er geen twijfel over bestaan wie de voorhoederol daarin moet vervullen. “Ik vind het belangrijk dat mensen gaan inzien dat andere perspectieven ook gelden, maar wij moeten het werk ook zelf doen.”
“Het succes zit hem al in het feit dat men tot het inzicht kwam bij de universiteit dat deze cursus überhaupt moest worden aangeboden”
Marvin Hokstam
Shanti Venetiaan, voorzitter van het bestuur van Adek, en Hokstam hebben daags geleden de memorandum of understanding (MOU) ondertekend en daarmee een ‘exportproduct’ van de Adek bezegeld. Cheryl White, coördinator van de cursus, is voorzichtig om het te betitelen als een exportproduct. “Het was altijd al de bedoeling om de cursus een internationaal tintje te geven, maar ik weet niet of ik de term exportproduct zou gebruiken.”
Internationaal docentenkorps
Toch geeft ze toe dat met deze stap de cursus potentieel aan een veel groter publiek kan worden aangeboden. White doet uit de doeken dat de opleiding langzaam tot stand kwam. Initieel liep de samenwerking met de Kwame Nkrumah University of Science and Technology (Knust) spaak en begon de zoektocht naar waardige vervangers.
Het idee was om zoveel mogelijk internationale docenten te committeren aan de opleiding. White dook diep in haar netwerk en viste daaruit een aantal die internationaal respect genieten. Zo doet Paula Royster veel onderzoek naar oude landkaarten en wees ze studenten in haar gastcolleges op de manier hoe Afrika in verhouding met andere continenten systematisch als kleiner dan in werkelijkheid wordt aangegeven en hoe dat de perceptie van de rol van het continent in de wereldgeschiedenis beïnvloedt. Of pan-Afrikanist Horace Campbell, die in New York doceert en op verschillende belangrijke platformen in de Verenigde Staten zijn zienswijze met de wereld deelt.
Maar ook de samenwerking met Knust is nieuw leven ingeblazen en zullen verschillende docenten van die universiteit hun schouders onder de cursus plaatsen. Het Broos Instituut heeft uit haar netwerk ook verschillende docenten uit de Afrikaanse diaspora in Europa gestrikt om een bijdrage te leveren.
Broos Instituut
Hoewel het Broos Instituut pas nadat het moeilijk ging met Knust pas echt in beeld kwam, was de samenwerking bij Hokstam, in ieder geval in gedachten, vanaf het prille begin beklonken. Hij was zo laaiend enthousiast toen hij hoorde over de ontwikkelingsfase van de studie dat hij meteen contact legde met Helmut Gezius, die daar een trekkersrol in vervulde. De twee kennen elkaar van vroeger en zo werd het balletje aan het rollen gebracht.
Als onderdeel van die samenwerking en onderweg naar de ondertekening van de MOU hebben namens het Broos Instituut, zowel Afro-theoloog Kenneth Vers Babel als Hokstam met zijn Zambiaanse collega Paddy Siyanga colleges verzorgd voor de cursus. Daarnaast zijn op initiatief van het Broos Instituut deze maand drie Adek-studenten naar Ghana geweest voor een oriëntatiereis. “Tijdens de cursus zijn ze op het idee gekomen zich te gaan verdiepen in hun afkomst en hoe die in relatie staat tot Ghana. Het Broos instituut heeft hen toen gefaciliteerd met de aanvraag van fondsen uit ‘slavernijherdenkingsjaar’ gelden die door de Nederlandse overheid beschikbaar zijn gesteld.”
De cursus, zoals die op het platform van het Broos Instituut wordt gepresenteerd, is niet volledig hetzelfde als wat in Suriname op Adek wordt gegeven. Het allereerste verschil komt al in de naam tot uiting. Voor de Europese markt heet de cursus namelijk Africana Development Studies. “Maar het kernidee blijft hetzelfde”, verzekert White. Alleen wordt met de onlinecursus een breder publiek beoogd.
De academica benadrukt dat Suriname eigenlijk al lang een dergelijke opleiding had moeten hebben. “Overal anders heeft er één: een studie over het Afrikaans perspectief op de wereldgeschiedenis.” Weliswaar op Adek nog niet op een bachelor of masters niveau, maar de eerste stappen zijn gezet.
En als het aan Hokstam ligt, is dit slechts het begin. “We gaan samen meerdere cursussen ontwikkelen en aanbieden”, belooft hij. “We willen kijken wat nog meer mogelijk is. De kennis van Surinaamse studenten die dat willen ook helpen vergroten. We hebben nou eenmaal het netwerk daarvoor.”
