door Sharon Singh
PARAMARIBO — Gerechten van vier marronstammen, bereid op een authentieke manier, dat is wat de Saramaccaanse Consuela Maai zaterdag tijdens haar Royal Marron Dinner aanbiedt met gepaste muziek in Serano’s. “De authentieke marronmuziek hoor je niet zo vaak meer en die wil ik tijdens het diner herintroduceren”, vertelt Maai aan de Ware Tijd. Ze heeft Cyriel Lamesie, Benjamin Fayah en Norma Sante voor de muzikale omlijsting gevraagd.
De organisator meent dat er veel culturele erfenis verloren is gegaan. Het beetje dat over is gebleven, wil zij helpen conserveren. Ze noemt het een vertrekpunt om zichzelf verder te ontwikkelen. “Als ik niet op de hoogte was van mijn cultuur had ik de populaire YouTuber Wodemaya niet kunnen opvangen en hem kennis laten maken met de gewoonten van de verschillende stammen.”
De in Ghana geboren Wodemaya is een populaire social media entrepreneur. Hij wilde landen bezoeken waar Afrikanen in diaspora zijn. “We hebben hem van alles en nog wat laten proeven: afingi, Chinese tayersoep met wild, apodo (podosiri) met kwak, kokospap, cassave brood met fonfon pepre. En deze pepre vond hij heerlijk. Bij elke maaltijd at hij ze.” De meeste gerechten werden met maripaolie bereid.
Vier stammen
De marron keuken bestaat vooral uit verse ingrediënten. Pinda, cassave, rijpe banaan en hey gron aleysi worden dagelijks gegeten. Wat theesoorten betreft zijn het vaak bladeren met medicinale waarden, zoals moringa, marva en citroengras. Maripa olie is ook bekend in de marronkeuken, vooral als dressing voor bijvoorbeeld palepoesalade.
Volgens Maai was het aanvankelijke plan om voor zaterdag een menu met het beste van alle zes marronstammen in Suriname samen te stellen. “Met vier is het gelukt, omdat ik nog geen gerechten ken uit de keuken van de Kwinti en Aluku.”
De namen van de gerechten op de menukaart doen ‘vreemd’ aan: Waata Aleysi (Paamaka), Koemoe nyan nyan met Songo tiki (Matawai), Afingi (Okanisi) en Adandamataka en Laloe koe taya oewii brafu (beide Saamaka). De Waata aleysi is rijst gekookt in een visbouillon; koemoe nyan nyan is gestampte hey gron aleysi met koemoesap (bruine bes) en gerookte vis op zijn Matawai; andamataka is een vis/wild, bouillon met rijst en pinda tomtom afgewerkt met kokosmelk en Laloe koe taya is okersoep.
Maai: “We kunnen slechts honderd mensen accommoderen, omdat we de gasten kwaliteit willen bieden.” Marronondernemers krijgen de gelegenheid producten te verkopen. “We willen ondernemerschap onder de binnenlandbewoners helpen stimuleren. Bezoekers zullen in een pop-up haarsalon terecht kunnen voor informatie en behandeling van het kroeshaar.” Ook doen een meubelbedrijf en ontwerpers van sieraden en kleding mee.
Begin
Voordat Maai in 2015 in deze branche stapte, was ze assistent geoloog bij Iamgold. Ze is nu twee jaar fulltime onderneemster. “In mijn vrije tijd kon je me altijd in de keuken vinden, waar ik experimenteerde met recepten van mijn stam. Bij een terugblik moet ik toegeven dat ik bijzonder blij ben met de stap die ik heb genomen om meer van mijn cultuur uit te dragen.”
In 2016 deed ze mee aan een cakefair in het Suriname Hospitality and Tourism Training Centre. Zij introduceerde de muunga cake, een Saramaccaans nagerecht gemaakt van rijst, pinda en kokos. De onderneemster experimenteerde erop los en maakte bijvoorbeeld zuurzak-, avocado-, syuru- en podosiri cake en introduceerde cassave-evenementen. Ze presenteerde gebakken anjoemara met een domii (gestampte cassave), kroket, verborgen worstjes met domii, cassave pom, cake en pap. Ook heel bekend is haar palepoe salade die met amanaolie wordt gemaakt.
Maai: “Koken heb ik van mijn moeder geleerd, maar bakken van Tante Lonny Blankendaal die mijn interesse in boyo aanwakkerde, totdat ik in staat was om over de rest te fantaseren. Door steeds te oefenen heb ik nu succes geboekt.” Inmiddels is haar aanbod verruimd met fon fon pepre, aleysi fanija apinti, kokos cake, tamsia kuku (koek van pomtayer, rijst en kokos) en fadah (gestampte banaan, pinda, maripaolie). In mei dit jaar heeft de zakenvrouw haar webshop in Nederland geopend.
Op de website BDC Saamaka Gangasa worden haar- en huidproducten aangeboden, gemaakt van natuurlijke producten. In België heeft ze een businesstraining verzorgd over het groeien in ondernemerschap. “Het onderwerp was hoe men een eenvoudig product tot een wereldproduct kan maken. Ik heb palepoe, podosiri en cassave als basisingrediënten gebruikt.” Volgens de zakenvrouw leert zij nog over ondernemerschap van haar goeroe Mahindra Jokil.
